Co to są odruchy wczesnodziecięce? Czym objawiają się przetrwałe odruchy? Odruch Galanta.

Odruchy są pierwszym źródłem podstawowych umiejętności ruchowych, dostarczają wrodzonej odpowiedzi na podstawowe bodźce sensoryczne i ułatwiają pojawianie się specyficznych reakcji ruchowych na określoną sytuację. Odruch Galanta jest to jeden z tych odruchów pierwotnych, które są mimowolnymi, automatycznymi i stereotypowymi reakcjami mięśni niemowlaka, które stanowią odpowiedź na bodziec.

Jako pierwszy zaobserwował i opisał odruch rosyjski neurolog Johann Sussmann Galant. Jest to odruch typowo neurologiczny, dzięki któremu sprawdzane jest funkcjonowanie ośrodka układu nerwowego.

Jak się wywołuje odruch Galanta? Dziecko musi być spokojne, wyspane. Układamy je w pozycji na brzuchu, dotykamy boczną część lędźwi, przejeżdżając palcem niewielki obszar od góry do dołu. Wówczas niemowlak powinien wygiąć miednicę do tyłu i zgiąć staw biodrowy.

Odruch Galanta zaczyna się kształtować u dziecka już w czasie jego życia płodowego, a dokładniej w 20. tygodniu i pozwala dziecku odbierać dźwięki w łonie matki, a w trakcie porodu ułatwia przedostanie się noworodka przez kanał rodny. Dziecko przesuwa się, gdy skurcze macicy naciskają na jego mięśnie w okolicy lędźwiowej, powodując ruchy jego bioder.

Brak odruchu Galanta jest u niemowlęcia objawem nieprawidłowym. Nieobecność odruchu lub gdy jest bardzo słaby, mówi nam o tym, iż mamy do czynienia z dzieckiem o obniżonym napięciu mięśniowym. Odruch ten powinien zbadać pediatra przy kontrolnej wizycie.

Dzieci bez odruchu Galanta są spokojne, mało ruchliwe, bezproblemowe, niekłopotliwe. Dlatego też często jest ten problem przegapiany przez rodziców.

Tymczasem takie dziecko:

potrzebuje pomocy przy utrzymaniu prawidłowej postawy podczas siedzenia,
ma problem w utrzymaniu równowagi i koordynacji podczas pełzania, raczkowania, pionizacji,
nie może utrzymać zabawek, ciężko mu je chwytać,
odstaje na tle rówieśników poruszając się z większą trudnością i nabywa umiejętności motoryczne dużo później.

Jednak odruch ten do dziewiątego miesiąca życia powinien zintegrować się na rzecz wyższych funkcji motoryki małej i dużej.

Gdy nie zaniknie do dziewiątego miesiąca życia dziecka, może być w przyszłości przyczyną wielu zaburzeń, w tym moczenia się w nocy, choroby lokomocyjnej i skoliozy.

Przetrwały odruch Galanta, czyli taki, który nie zintegrował się wraz z rozwojem dziecka, może wskazywać na nieprawidłowości w obrębie układu nerwowego. Warto udać się wtedy do lekarza pediatry lub neurologa zajmującego się dziećmi.

Jak można rozpoznać, że dziecko ma niezintegrowany odruch Galanta? Takie dziecko:

ma zaburzone funkcje lokomocyjne, wierci się, jest niespokojne,
nie potrafi się skoncentrować, jest rozkojarzone, ma problemy z pamięcią krótkotrwałą
moczy się w nocy
miewa infekcje dróg moczowych
ma zaburzenia w chodzie (jeśli odruch przetrwał po jednej stronie pleców)
ma nadwrażliwą okolicę lędźwiową pleców (nie chce nosić obcisłych, przylegających ubrań, pasków, mocnych gumek w dresach)
może mieć skoliozę
specyficzny chód (może się wydawać, że dziecko kuleje)
ma deficyty w przetwarzaniu słuchowym
niechętnie biorą udział w zajęciach sportowych
ma problemy logopedyczne
ma niską motywację, jest mało wytrwałe

Jeśli już wiemy, że odruch się nie zintegrował, to jak go wygasić?

Należy udać się do specjalisty od odruchów, najlepiej do terapeuty INPP. Metoda ta polega na ćwiczeniach fizycznych, wzorowanych na naturalnych wzorcach ruchowych, które wykonuje rozwijające się dziecko podczas pierwszego roku życia. Codzienne ćwiczenia polegające na tym, by nauczyć mózg schematów ruchów wygaszających odruch. W ten sposób dokonuje się reorganizacja układu neuromotorycznego.

Po jakimś czasie terapii można zaobserwować jak mijają pewne fizyczne , emocjonalne

i poznawcze problemy. Metoda ta jednak wymaga systematyczności, codziennej motywacji

i powinno się ją stosować co najmniej rok.

Natalia Pośpiech

Pedagog, Terapeuta Integracji Sensorycznej