Sensoplastyka®
Kolorowe ścieżki rozwoju – jak Sensoplastyka® kształtuje kreatywność i zmysły dziecka
W dzisiejszym dynamicznie zmieniającym się świecie, zapewnienie dziecku odpowiednich warunków do wszechstronnego rozwoju jest jednym z najważniejszych zadań rodziców i opiekunów. Jednym ze sposobów wspierania rozwoju dziecka są zajęcia sensoryczno-plastyczne, które stają się coraz bardziej popularne w placówkach edukacyjnych oraz wśród rodziców poszukujących kreatywnych form spędzania czasu z dziećmi. Tego typu zajęcia mają wyjątkowy wpływ na rozwój maluchów, angażując ich zmysły, kreatywność oraz umiejętności społeczne.
Na czym polegają zajęcia?
Zajęcia Sensoplastyka® łączą w sobie elementy sztuki, zabawy, eksploracji zmysłowej i zajęć grupowych. Ich celem jest stymulowanie zmysłów dziecka poprzez kontakt z różnorodnymi materiałami, fakturami, kolorami i formami oraz wspieranie rozwoju umiejętności intrapersonalnych (jak np. samodzielność, świadomość własnych pragnień i celów działania, umiejętność podejmowania decyzji, kreatywność) i interpersonalnych (m. in. nawiązywania kontaktu z innymi, negocjowania, wyznaczania własnych granic i respektowania ich u innych). Podczas tych zajęć dzieci mają możliwość doświadczania świata poprzez dotyk, wzrok, słuch, zapach, a niekiedy nawet smak, co wspiera rozwój ich percepcji i zdolności poznawczych. Zgodnie z Zasadami Pracy marki Sensoplastyka® wykorzystane na zajęciach materiały sensoryczne to bezpieczne produkty spożywcze, dlatego te zajęcia są dobrym wyborem zarówno dla poznającego świat niemowlaka, eksperymentującego przedszkolaka, jak i ciekawego różnorodnej stymulacji starszaka.
Rola prowadzącego zajęcia bliska jest roli coacha, który wspiera uczestników w swobodnej eksploracji (z respektowaniem wyznaczonych zasad związanych z bezpieczeństwem i komfortem innych osób), jednocześnie nie narzucając im form lub pomysłów na wykorzystanie dostępnych materiałów. Każde dziecko jest inne i każde ma swobodę bycia sobą na tych zajęciach, dlatego też prowadzący daje dzieciom czas, nie pospiesza, nie zmusza do podjęcia działania – sam dobrze czuje się w otoczeniu różnych kolorowych materiałów i umożliwia dziecku zbudowanie takiego samego komfortu, żeby mogło działać wtedy, kiedy czuje, że tego chce. Na pewno są to zajęcia, które potrafią mocno ubrudzić – na ten czas odkładamy wszystkie fartuszki ochronne, nie prosimy dzieci, aby postarały się nie ubrudzić np. koszulki. Rodzice uczestników są świadomi tego, że formuła zajęć zakłada proces swobodnej aktywności twórczej i umożliwiają dzieciom pełne zaangażowanie się, przygotowując wcześniej ubrania na przebranie. Na tych zajęciach sam proces działania, eksplorowania i doświadczania jest istotniejszy niż efekt końcowy – nie dąży się tutaj usilnie do stworzenia bałwanka, kwiatka czy masy plastycznej (choć naturalnie może stać się to wytworem rąk dziecka, jeśli samo wpadnie na taki pomysł i zdecyduje się go wykonać).
Prowadzący przed zajęciami przygotowuje materiały i salę, zapewniając warunki do samodzielnego działania – wykorzystuje przestrzeń na podłodze, żeby zapewnić uczestnikom swobodny wybór pozycji do pracy czy możliwość przemieszczania się w trakcie. Najczęściej początek zajęć wygląda tak:
A tak wygląda ta sama przestrzeń po kreatywnej i samodzielnej eksploracji:
W tym przypadku bałagan świadczy o tym, że proces twórczy zadział się w pełni. 😊
Wpływ zajęć na rozwój dziecka
Zajęcia Sensoplastyka® odgrywają kluczową rolę w rozwoju sensorycznym dziecka. Poprzez zabawę różnymi materiałami, dzieci uczą się rozpoznawać i różnicować bodźce zmysłowe. Regularny kontakt z różnorodnymi fakturami, kształtami i kolorami pomaga w kształtowaniu zdolności poznawczych oraz wspiera rozwój układu nerwowego. Dzieci, które mają możliwość uczestniczenia w tego typu zajęciach, zazwyczaj lepiej radzą sobie z przetwarzaniem bodźców zewnętrznych, co przekłada się na ich późniejszy sukces w nauce i codziennym funkcjonowaniu.
Zabawy z wykorzystaniem różnych faktur, materiałów i tekstur rozwijają małą motorykę dziecka, czyli precyzyjne ruchy rąk i palców. Samodzielne łączenie składników, przesypywanie, mieszanie, ugniatanie, wyciskanie, przelewanie czy lepienie to aktywności, które wzmacniają mięśnie dłoni i poprawiają koordynację oko-ręka. Te umiejętności są niezbędne nie tylko w przyszłości szkolnej, gdzie dziecko będzie musiało nauczyć się pisać, ale także w codziennych czynnościach, takich jak zapinanie guzików, wiązanie sznurowadeł lub jedzenie sztućcami.
Zajęcia Sensoplastyka® prowadzone w grupach mają dodatkową wartość, jaką jest rozwój umiejętności społecznych. Dzieci uczą się współpracy, dzielenia się materiałami, a także komunikacji z rówieśnikami. Wspólne tworzenie, rozwiązywanie problemów czy dzielenie się pomysłami buduje więzi społeczne i uczy dzieci funkcjonowania w grupie. Podczas zajęć grupowych dzieci mogą również rozwijać umiejętności radzenia sobie z różnymi sytuacjami społecznymi, takimi jak konflikt, potrzeba kompromisu czy wspólne podejmowanie decyzji. Przeżywanie tych sytuacji może nieść ze sobą różnorodne emocje, których odczuwanie w bezpiecznym i wspierającym środowisku przyczynia się do budowania inteligencji emocjonalnej, większej świadomości emocji własnych i przeżywanych przez innych oraz umiejętności samoregulacji. Te doświadczenia są kluczowe dla rozwijania empatii, asertywności i umiejętności nawiązywania relacji, które są niezbędne w późniejszym życiu.
Zajęcia Sensoplastyka® oferują dzieciom bezpieczne i kreatywne środowisko, w którym mogą swobodnie eksplorować swoje zmysły, rozwijać zdolności manualne oraz budować relacje z innymi dziećmi. Takie zajęcia wspierają holistyczny rozwój dziecka, pomagając mu rozwijać się na wielu poziomach – od fizycznego, przez poznawczy, aż po społeczny i emocjonalny. W dobie rosnącej liczby bodźców cyfrowych, zajęcia tego typu stanowią nieocenioną przeciwwagę, oferując dzieciom możliwość doświadczania świata w sposób bezpośredni i namacalny. Dodatkowo te zajęcia, poprzez swoje zróżnicowane formy i metody, są nie tylko przyjemne, ale przede wszystkim istotne dla zdrowego i zrównoważonego rozwoju małego człowieka. Regularne uczestnictwo w takich zajęciach daje dzieciom solidne podstawy do przyszłego, harmonijnego rozwoju, zarówno na płaszczyźnie fizycznej, jak i społecznej.
Agnieszka Zając
Pedagog, terapeuta integracji sensorycznej i bilateralnej.