Kilka porad na temat życia z dzieckiem z ADHD?
Życie z dzieckiem cierpiącym na zespół nadpobudliwości psychoruchowej (ADHD) może być bardzo trudne i pełne wyzwań. Wychowywanie takiego dziecka to ciężka i mozolna praca. Objawy ADHD nie są łatwymi objawami. Nie można żadnymi terapeutycznymi metodami doprowadzić do ich zniknięcia, a jedynie do lepszego funkcjonowania dziecka pomimo ich obecności.
Dziecko z ADHD, czyli nadpobudliwe psychoruchowo nie słyszy około 50% tego co się do niego mówi i zapamiętuje około 50% tego co usłyszało. Nie przewiduje konsekwencji zjawisk przyczynowo- skutkowych.
Nie odkryję tu niczego wielkiego jeśli napiszę, że w pracy z dzieckiem nadpobudliwym psychoruchowo podstawą są cierpliwość i konsekwencja w działaniu. Jednak warto to sobie często przypominać i wracać na właściwe tory. Podczas wychowania dziecka z ADHD równie ważna jest wiedza na temat tego zaburzenia. Warto wiedzieć które zachowania wynikają z zespołu
nadpobudliwości, a które są po prostu zachowaniami niewłaściwymi. Pamiętać więc należy, że objawy ADHD nie są winą dziecka ani rodzica czy otoczenia.
Rodzice dziecka z ADHD nie mają łatwego zadania, dlatego zanim skomentujemy lub zechcemy egzekwować w szkole czy przedszkolu zachowanie jakiegoś dziecka, warto najpierw spokojnie z takim rodzicem porozmawiać, może spytać się o rozwiązanie, jak inne dzieci powinny postępować w stosunku do dziecka z ADHD. Wsparcie i zrozumienie może być kluczem do kompromisu i dobrych rozwiązań. Otoczenie dziecka z ADHD również powinno uzbroić się w cierpliwość, bo to, że dobrze poradzili sobie z objawami dzisiaj nie oznacza, że jutro nie wystąpią. W kolejnych dniach należy stosować te same metody i tak przez wiele lat.
Na co więc rodzice, opiekunowie, nauczyciele powinni zwracać uwagę podczas życia, pracy z dzieckiem z nadpobudliwością psychoruchową?Z dzieckiem można pracować tylko tu i teraz, czyli rodzic pracuje w domu, na zewnątrz, natomiast nauczyciel czy inni opiekunowie pracują w swoich miejscach pracy. Dziecko z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej wymaga pomocy w tych sferach życia, które są zaburzone przez kłopoty z koncentracją uwagi, nadruchliwość czy nadmierną impulsywność. Jak zapewnić taką pomoc?
- zapewnić w domu atmosferę akceptacji i spokoju
- należy być konsekwentnym w ustalaniu reguł, obowiązków
- stwarzać poczucie bezpieczeństwa i dać dziecku do zrozumienia, że się je kocha i jest się konsekwentnym i wymagającym
- wymagania stawiać dziecku w sposób jasny i klarowny, aby dziecko znało swoje obowiązki i wiedziało, jak ma się zachować w danej sytuacji
- systematycznie i konsekwentnie udzielać dziecku pochwał
- pochwała powinna opisywać dokładne zachowanie dziecka, pozytywne konsekwencje które przyniosło oraz zawierać emocjonalną reakcję osoby chwalącej
- kontrolować poziom skupienia uwagi dziecka, przywracać ją w chwili rozproszenia
- dzielić zadania długie na krótsze etapy, komunikaty krótkie i rzeczowe
- wokół dziecka powinien panować porządek, a podczas nauki warto wprowadzić zasadę pustego biurka (czyli na biurku znajduje się tylko to, co jest w tej chwili niezbędne do nauki czy wykonania zadania)
- pozwolić dziecku podczas nauki na drobny ruch, zgniatanie gniotka
- proponować dziecku udział w różnych zajęciach sportowych, ruchowych. Nie zmniejszą one zapotrzebowania na ruch, ale sprawią, że stanie się on celowy i aprobowany
- ciągle przypominać zasady (przypomnienia te mogą być: słowne, graficzne, niewerbalne, znaki, piktogramy)
- przewidywać możliwe, impulsywne reakcje dziecka w danej sytuacji (wtedy ubiegamy dziecko i przypominamy o zasadach)
Pamiętajmy! ADHD nie jest wymówką na życie! Dziecko z ADHD ma osiągać te same cele, co jego rówieśnicy, ale przy większym nakładzie pracy swojej i ważnych dla niego dorosłych. Niezwykle ważna jest współpraca tych dorosłych.
Rodzice mają ogromny wpływ na kształtowanie przyszłości swojego dziecka. Pomoc w pokonywaniu codziennych trudności, kierowanie energii na pozytywne obszary i wprowadzanie spokoju do życia rodzinnego, to zadania, które warto realizować na co dzień. Jeśli rodzic zachowa konsekwencję, zwiększa tym samym szanse na sukces w przyszłości swego dziecka i poprawia jakość jego życia.
Natalia Pośpiech
Pedagog, Terapeuta Integracji Sensorycznej, Terapeuta Ręki, Trener TUS
